Дательный падеж в польском языке отвечает, так как в русском и украинском на вопрос “кому? (komu?) / чему? (czemu?)”. Это не самый популярный падеж если смотреть с точки зрения частоты использования, некоторые конструкции перекликаются с другими склонениями, при этом он нуждается в особенном внимании из-за его неинтуитивности в некоторых вещах для украино- и русскоязычных людей.
Давайте разбираться в окончаниях.
Единственное число существительного
Род | Окончание | Комментарий | Пример |
Męski | -owi | dziadkowi, synowi, samochodowi | |
-u | слова-исключения | panu, ojcu, bratu, Bogu, kotu, psu * | |
Żeński | -e (-ie) | + для мужского рода (-a) | mężczyźnie, programiście, mamie, siostrze |
-y | после отвердевших согласных (c, dz, cz, sz, rz, ż) + для мужского рода (-ca) | kierowcy, tacy, pracy, twarzy, wiedzy | |
-i | после l, j, ś, ń, ć, ź | kości, miłości | |
Nijaki | -u | как всегда -um не склоняется | пример |
* Слова-исключения: Bogu, panu, psu, kotu, bratu, ojcu, chłopcu, światu, diabłu, czortu, lwu, czartu, księdzu, księciu, chłopu, łbu, popu. К сожалению, следует заучить (на первом этапе хотя бы первые 4).
Кроме того, существуют слова, которые могут использоваться в двух формах -с окончанием -u а также -owi (показать):
człeku / człekowi, orłu / orłowi, osłu / osłowi, katu / katowi, kwiatu / kwiatowi, Krakowu / Krakowowi, Tarnowu / Tarnowowi, Charkowu / Charkowowi
Единственное число прилагательного
Род | Окончание | Пример |
Męski | -emu | Puchar dostał się najlepszemu zawodnikowi |
Żeński | -ej (-iej) | Puchar dostał się najlepszej drużynie |
Nijaki | -emu | Puchar dostał się najlepszemu dziecku |
Единственное число — примеры
Попробуем создать несколько примеров
Мужской / Męski
- Wszystkie końcówki mianownika, końcówka -owi:
- Profesor kazał zostać po lekcji temu studentowi;
- Dzieci zrobiły domek na drzewie małemu ptakowi;
- Już nic nie pomoże zapsutemu tabletowi.
- Wyjątki, końcówka -u:
- Piotrek, weź pomóż temu Panu z walizkami;
- Już wiecie co podarować mojemu bratu?
- Każdemu ojcu jest potrzebne wsparcie dzieci;
- Tylko jednemu Bogu wiadomo jak będzie wyglądało jutro;
- Na pomoc naszemu światu prychodzą zielone źródła energii;
- W tym roku nagrodę przyznaczamy najsprytniejszemu psu oraz najpiększemu kotu.
Личномужской / Męskoosobowy
- Męskoosobowe -a, koncówka -e/-ie:
- Cześć, dałabyś możliwość przystojnemu mężczyźnie zaprosić Cię na taniec?;
- Ola dużo klaskała głównemu artyście;
- Piotr nie dostarczył wszystkich dokumentów głównemu wojewodzie;
- Marek zaproponował też dołączyć swojemu koledze do naszej imprezy.
- Męskoosobowe -ca, koncówka -y:
- Tomku, mógłbyś powiedzieć kierowcy żeby zatrzymałsię na przystanku?
- Masz 3 złote? Bo muszę oddać sprzedawcy;
- Znanemu zabójcy ze Stanów Zjednoczonych grozi do 50 lat więzienia.
Женский / Żeński
- Żeński z różnymi końcówkami mianownika, koncówka -e (-ie):
- Co podarujecie mojej mamie na urodziny?
- A co, tylko ładnej dziewczynie mówią się komplementy?
- Jednej kobiecie z mojej grupy mąż podarował samochód na urodziny!
- Weź odklej tej niebieskiej butelce etykietę;
- Mógłbyś swojej gitarze już znaleźć miejsce w tym pokoju?
- Już wymyśliłeś co podarujesz swojej gwieździe na święta?
- Tej drodze zdecydowanie brakuje świateł dla bezpieczeństwa dzieci;
- Wojtku, spróbuj swojej sile jeszcze dodać trochę rozumu.
- Żeński z końcówką mianownika c, dz, cz, sz, rz, ż, koncówka -y:
- Granicy pomiędzy Polską a Ukrainą są potrebne jeszcze dwa piesze przejścia;
- Konserwowanej kukurydzy od tej firmy zawsze brakuje smaku;
- Tej rzeczy przydała by się szwaczka. / Tęczy w swojej piękności nie brakuje kolorów;
- Piotrek, na pewno chcesz dać tej myszy jedenie? Przecież ona tu wróci. / Kasia, z tego co słyszę, to twojej duszy pomoże tylko kościół;
- Do twojej twarzy pasował by ten kapelusz / Tej burzy chyba nie ma różnicy są tam ludzie czy nie;
- Bilety kupiłem, hotel zarezerwowałem: naszej podróży już nic nie zaszkodzi! / Kochanie, tej plaży brakuje tylko Ciebie.
- Żeński z końcówką mianownika l, j, ś, ń, ć, ź, koncówka -i:
- Agnieszka, dodać twojej kąpieli trochę bąbelek? / Tej cebuli przydałoby się trochę dłuższe smażenie na patelni;
- Koleji obok naszej wsi przydałby się jakiś porządny remont; / Baśka, ja też uważam, że mojej pensji brakuje kilku dodatkowych zer na końcu;
- Magda, nie będziemy dużo skakali, twojej piersi nic nie zaszkodzi;
- Czarku, mógłbyś dodać swojej dłoni trochę mocniejszy uścisk? / Idź podaj rękę tej pani, jeżeli nie chcesz żeby się wywaliła;
- Tej nowości zdecydowanie brakuje świeżości;
- Dzięki waszej odpowiedzi już będę mógł w końcu wyluzować;
- Kupię swojej babci kwiatki, na pewno bardzo się ucieszy!
Средний / Nijaki
- Karol, weź pomóż piwu trafić na nasz stół;
- Mariusz, twojemu pismu brakuje jakichś rzeczy stylistycznych;
- Temu muzeum nie pomoże reklama, trzeba zmieniać całą koncepcję.
Множественное число
Во множественном числе всё намного проще: существительные во всех родах заканчиваются на -om, а прилагательные — на -ym/-im.
Часть речи | Окончание | Пример |
Rzeczowniki | -om | Dziadkom, bratom, artystom, kierowcom, kobietom, twarzom, kościom, oknom, muzeom |
Przymiotnik | -ym(-im) | Twardym dziadkom, wysokim kobietom, szerokim oknom |
Множественное число — примеры
- Tym twardym dziadkom przydałyby się młode dziewczyny;
- Ładnym dziewczynom nie brakuje uwagi od twardych dziadków;
- Warto pomyśleć jakie dodać ozdoby tamtym szerokim oknom.